Εξαπλώνονται και άλλο τα μεταλλαγμένα

Πολύ μεγάλες εκτάσεις, σε αναπτυσσόμενες κυρίως χώρες, «φιλοξενούν» γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες

Tης ΤΑΝΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ

Aυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με μεταλλαγμένα σε όλο τον κόσμο και ειδικά στις αναπτυσσόμενες... χώρες. Το 2011 επιπλέον 12 εκατομμύρια εκτάρια (1 εκτάριο ισοδυναμεί με 10 στρέμματα) σπάρθηκαν με γενετικώς τροποποιημένους σπόρους ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των στρεμμάτων που καλλιεργούνται στα 160 εκατομμύρια στρέμματα από 16,7 εκατομμύρια αγρότες.Οι γενετικώς τροποποιημένες καλλιέργειες παρουσιάζουν μεγάλη εξάπλωση στον αναπτυσσόμενο κόσμο, καθώς από τις 29 χώρες που καλλιεργούν μεταλλαγμένα παγκοσμίως μόνο οι 10 χαρακτηρίζονται ανεπτυγμένες χώρες.Σύμφωνα με την έκθεση της διεθνούς υπηρεσίας για τη χρήση της βιοτεχνολογίας (ISAAA), στις αναπτυσσόμενες χώρες παράγεται το 50% της παγκόσμιας παραγωγής μεταλλαγμένων και προβλέπεται ότι το 2012 το ποσοστό θα αυξηθεί. Το 90% των αγροτών που καλλιεργούν μεταλλαγμένα είναι μικροί φτωχοί αγρότες σε αναπτυσσόμενες χώρες, επισημαίνεται στην έκθεση...

Το στοιχείο αυτό είναι καθοριστικό εφόσον οι εταιρείες βιοτεχνολογίας στοχεύουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου το χαμηλό βιοτικό επίπεδο κάνει τους αγρότες περισσότερο ευάλωτους σε ό,τι υπόσχεται πλουσιότερη σοδειά. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι αναπτυσσόμενες χώρες προμηθεύουν τις βιομηχανικές -και πλουσιότερες- χώρες με πρώτες ύλες και ζωοτροφές.

Αποτέλεσμα; Οι αγρότες των αναπτυσσόμενων χωρών δεσμεύονται από τις εταιρείες βιοτεχνολογίας που τους προσφέρουν τη νέα τεχνολογία χωρίς να τους ενημερώνουν για τους κινδύνους και οι χώρες-αποδέκτες των πρώτων υλών καταναλώνουν μεταλλαγμένα παρά τις αντιδράσεις των πολιτών τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρ' όλα αυτά συνεχίζουν να κρατούν τα σκήπτρα στην παραγωγή γενετικώς τροποποιημένων προϊόντων, καλλιεργώντας 69 εκατομμύρια εκτάρια με γενετικώς τροποποιημένα καλαμπόκι, σόγια, βαμβάκι, ελαιοκράμβη, ζαχαροκάλαμο, τριφύλλι, κολοκύθα και παπάγια.

Ακολουθεί η Βραζιλία, όπου καλλιεργούνται με μεταλλαγμένα 30,3 εκατομμύρια εκτάρια. Πρόκειται για τη χώρα που υιοθετεί τη νέα καλλιέργεια με πολύ γρήγορους ρυθμούς, παρουσιάζοντας αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεως 20% ετησίως. Η Ινδία καλλιεργεί ήδη εδώ και μια δεκαετία μεγάλες εκτάσεις με μεταλλαγμένο βαμβάκι, συγκεκριμένα 10,6 εκτάρια.

Και η Κίνα, όμως, παρουσιάζει «εξαιρετικές» επιδόσεις στην υιοθέτηση των γενετικώς τροποποιημένων σπόρων για την καλλιέργεια βαμβακιού κυρίως. Το εκπληκτικό είναι ότι στην Κίνα καλλιεργούνται 3,9 εκατομμύρια στρέμματα με γενετικώς τροποποιημένους σπόρους, από περίπου 7 εκατομμύρια μικρούς φτωχούς αγρότες που διαθέτουν μικρά κτήματα, 1-1,5 εκτάριο ο καθένας.

Μεγάλο ενδιαφέρον πάντως υπάρχει στην Κίνα και για καλλιέργεια μεταλλαγμένου καλαμποκιού, καθώς η χώρα χρειάζεται τεράστιες ποσότητες ζωοτροφών όσο αυξάνεται η κατανάλωση κρέατος.

Στις Φιλιππίνες καλλιεργούνται 600.000 εκτάρια με μεταλλαγμένο καλαμπόκι. Πρόκειται για τη μοναδική ασιατική χώρα όπου καλλιεργείται μεταλλαγμένο καλαμπόκι. Και στην Αφρική έχουν φτάσει οι μεταλλαγμένες καλλιέργειες. Σε περίπου 2,5 εκατομμύρια εκτάρια μεγαλώνουν μεταλλαγμένα, ενώ σε πολλές περιοχές πραγματοποιούνται πειραματικές καλλιέργειες.

Τι συμβαίνει στην Ευρώπη

Στην Ευρώπη -που πάντως τρώει μεταλλαγμένα- η εξάπλωση των γενετικώς τροποποιημένων καλλιεργειών είναι σχετικά μικρή λόγω κυρίως της αντίδρασης των πολιτών αλλά και των πολιτικών που ακολούθησε η Ε.Ε., η οποία για χρόνια δεν επέτρεπε την καλλιέργεια. Ετσι, το 2011 καταγράφεται η καλλιέργεια γενετικώς τροποποιημένου καλαμποκιού σε έκταση 114.490 εκταρίων, στην Ισπανία, την Πορτογαλία, την Πολωνία, τη Ρουμανία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, τη Σουηδία και λίγη πατάτα για βιομηχανική χρήση στη Γερμανία.

Ενοχες ζωοτροφές σε γαλακτοβιομηχανίες

Την προηγούμενη εβδομάδα, η Greenpeace δημοσιοποίησε τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών που πραγματοποίησε στις ζωοτροφές από φάρμες που δίνουν το γάλα τους σε τέσσερις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες (περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα της οργάνωσης).

Οι ζωοτροφές που χρησιμοποιούνται είναι μεταλλαγμένες σε ποσοστό από 65% έως 90%. Και αυτό τη στιγμή που οι εταιρείες αναγράφουν πάνω στο μπουκάλι του γάλατος που πουλούν ότι δεν χρησιμοποιούν μεταλλαγμένες ζωοτροφές στην εκτροφή των ζώων. Ανεξάρτητα από την άποψη που έχει κάποιος για τα μεταλλαγμένα, προφανώς μια τέτοια επισήμανση όταν είναι ψευδής αποτελεί παραπλάνηση του καταναλωτή, ενώ παράλληλα τίθεται και θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού. Ολοι γνωρίζουμε ότι η επισήμανση «δεν περιέχει μεταλλαγμένα» ειδικά στην Ελλάδα αποτελεί σαφές συγκριτικό πλεονέκτημα για ένα προϊόν.

Στην υπόθεση αυτή υπάρχουν πολλά προβλήματα ή, αλλιώς, πολλοί που δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους. Κατ' αρχάς οι μεταλλαγμένες ζωοτροφές φέρουν επισήμανση, με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και άρα οι αγελαδοτρόφοι γνώριζαν ότι χρησιμοποιούσαν μεταλλαγμένη ζωοτροφή και στη συνέχεια έδιναν το γάλα τους σε εταιρεία που έχει πιστοποιηθεί για «μη χρήση μεταλλαγμένων».

Επίσης, η εταιρεία που δίνει την πιστοποίηση θα έπρεπε να πραγματοποιεί ελέγχους για να επιβεβαιώνει ότι δεν χρησιμοποιούνται μεταλλαγμένες ζωοτροφές. Και βέβαια το κράτος οφείλει να κάνει τους αναγκαίους ελέγχους και να δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα.

Για ποιο λόγο δεν έχει προχωρήσει η διαδικασία πιστοποίησης από τον κρατικό οργανισμό για μη χρήση μεταλλαγμένων ζωοτροφών, το περίφημο Agro 7, εφόσον από τον Σεπτέμβριο έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της διαβούλευσης για τη συγκεκριμένη νομοθεσία;