To χάσμα του φιλελληνισμού μεταξύ δυο γενεών...

Tου Σωτήρη Γλυκοφρύδη με αφορμή το «ποίημα» του Γκύντερ Γκρας)

Υπάρχουν δυο ομάδες από φιλέλληνες. Αυτοί που είναι πνευματικοί άνθρωποι, όπως ο Γκύντερ Γκρας, και αυτοί που υποφέρουν όπως οι Έλληνες από τους τραπεζίτες. Η ομάδα των

πνευματικών φιλελλήνων, όμως, υφίσταται μια καταβύθιση από το λεγόμενο «χάσμα των γενεών», ειδικά στη Γερμανία, ασχέτως αν αλλού η ομάδα των ομοιοπαθών με τους Έλληνες αυξάνει....

Από πλευράς πνευματικότητας, η Ευρώπη και ειδικά η Γερμανία υφίσταται μια καταβαράθρωση. Πέρασε η εποχή που βάσει του ρομαντισμού της είχε θέσει τη βάση της πνευματικής της ύπαρξης στους Έλληνες. Η Ευρώπη την τελευταία γενεά δεν παράγει πνεύματα. Τα πνεύματα τα παράγει η Ασία, ακόμα και η Αφρική, κατά κάποιο τρόπο. Επίσης, από αυτά φθίνει και η Αμερική, αν και υφίστανται ακόμη εκεί κάποιες Ελληνοκεντρικές ρίζες.

Η Ευρώπη παράγει ωφελισμό, στυγνή πραγματικότητα. Στερεύει από πνεύματα, από λογοτεχνία, από φιλοσοφία, από ευρύβαθη σκέψη. Η νέα γενιά είναι Αριστοτελική, στυγνά πραγματιστική, και όχι Πλατωνική, ρομαντικά ιδεαλιστική. Η εποχή του ρομαντικού ιδεαλισμού για την Ευρώπη σχεδόν έχει τελειώσει. Η νέα γενιά, ακόμα και στην Ελλάδα ενδιαφέρεται για βατά πραγματιστικά οφέλη.

Ως εκ τούτου, στα επόμενα χρόνια θα υπάρχει όλο και λιγότερη πνευματική συμπάθεια για το πνεύμα των Ελλήνων. Πολλοί ήδη τους θεωρούν ως καλύτερα να μην υπήρχαν. Και φυσικά οι λιγότερο πνευματικοί άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται όλο και περισσότερο εν ανεπαρκεία. Αυτό το στοιχείο πρέπει να το έχουμε υπόψη μας. ...

Μιαν άλλη εποχή, παλαιότερη, θα λέγαμε ότι αποκλείεται η Ελλάδα να τίθετο εκτός Ευρώπης, γιατί είναι η βάση του πνεύματός της. Τώρα όμως για ποια πνευματικότητα της Ε.Ε. μιλάμε, όταν ήθελε η ιστορία της να αρχίζει από τον Καρλομάγνο; Τι σχέση μπορεί να έχει η Γερμανία της εποχής της Βιέννης, του Σίλερ, του Γκαίτε, του Χαίλντερλιν, με τη σημερινή Γερμανία που είναι κοντόφθαλμη πνευματικά, και για το μόνο που ενδιαφέρεται είναι τον ωφελισμό της;

Ούτε η Γαλλία έχει σχέση με την προ του τελευταίου πολέμου εποχή, ούτε η Ιταλία ούτε η Ισπανία. Για την Ολλανδία δεν πρέπει να γίνεται λόγος, διότι ουδέποτε υπήρξε φιλελληνική. Επίσης, πτώση στον πνευματικό φιλελληνισμό παρατηρείται και στα Σκανδιναβικά κράτη. Για την Αγγλία, σκεφτόμενος τον Μπάιρον, δεν θέλω να μιλώ.

Αντιθέτως, φιλελληνισμός κάτω από την αιγίδα της αυξημένης πνευματικής ελίτ παρατηρείται στην Τουρκία με τους πρόσφατα μεγάλους ποιητές της, οι οποίοι είναι κρυπτο-Αλεβίτες. Πλην, όμως, αυτός ο Τουρκο-φιλελληνισμός έχει επεκτατικές ενωτικές βλέψεις, τραβώντας μας προς την Ασία. Ήδη οι Τούρκοι μιλούν επίσημα για κοινή «Τουρκο-Ελληνική» κουλτούρα.

Γιατί τα γράφω αυτά: Για να επισημάνω ότι η φιλελληνικότητα βασίζεται πλέον στους επεκτεινόμενος και στους ταλαιπωρημένους και όχι στους γνήσια πνευματικούς Ελληνιστές ανθρώπους, με ό,τι αυτό και αν συνεπάγεται στο διαφορετικό είδος του υφιστάμενου πολέμου.