Η προκλητική μπλόφα των τραπεζών

Η απόφαση των G-20 το Νοέμβριο του 2008 να μην αφεθεί καμμία συστημικής σημασίας τράπεζα να καταρρεύσει μπορεί να φαινόταν σοφή τότε, δεδομένης της απειλής της παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης. Η απόφαση αυτή όμως σε συνδυασμό με την κακή πολιτική από την πλευρά των κεντρικών τραπεζών και των κυβερνήσεων από τότε, έχει δώσει τη δυνατότητα σε υπερχρεωμένες…

μεγάλες τράπεζες να εκβιάζουν ουσιαστικά τους διασώστες τους - μια δύναμη που έχουν χρησιμοποιήσει για να δημιουργήσουν ένα οικονομικό σύστημα στο οποίο απαλλάσσονται από κάθε ευθύνη.

Η ικανότητα των τραπεζών να αποσπάσουν μια τέτοια ρύθμιση πηγάζει από μια έμμεση απειλή: ο χρηματοπιστωτικός τομέας - και το σύστημα πληρωμών της οικονομίας - θα κατέρρεε αν μια σημαντική τράπεζα κατέληγε ποτέ σε πτώχευση. Αλλά είναι ώρα πια να αποκαλυφθεί η μπλόφα των τραπεζιτών : η διατήρηση του συστήματος πληρωμής μπορεί και θα πρέπει να διαχωριστεί από το πρόβλημα της αφερεγγυότητας των τραπεζών.

Πάνω απ 'όλα, η απόφαση των G-20 να στηρίξουν τις συστημικά σημαντικές τράπεζες θα πρέπει να επανεξεταστεί. Και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις απειλές των τραπεζών, δηλώνοντας την προθυμία τους να αφήσουν στη μοίρα τους τις αφερέγγυες τράπεζες ώστε να κριθούν αναλόγως. Η οικονομία της αγοράς πρέπει να στηρίζεται στην οικονομική αρχή των κερδών και των ζημιών. Μια οικονομία χωρίς πτωχεύσεις και χωρίς ένα κανόνα δικαίου που να ισχύει εξίσου για όλους δεν είναι οικονομία της αγοράς. Ο νόμος που ισχύει για όλες τις άλλες εταιρείες θα πρέπει να ισχύει και για τις τράπεζες.

Επιπλέον, οι κυβερνήσεις πρέπει να εγγυώνται τα δάνεια χρεωκοπημένων τραπεζών προς μη-χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, καθώς και τις καταθέσεις ιδιωτών κάθε μορφής, μέσα από τη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας περί πτωχεύσεων. Βεβαίως, οι κυβερνήσεις δεν θα πρέπει να εγγυώνται διατραπεζικές υποχρεώσεις που δεν επηρεάζουν τις καταθέσεις των ιδιωτών. Οι διαχειριστές της υπό πτώχευση τράπεζας θα διασφαλίζουν ότι όλες οι πληρωμές για τις οποίες παρέχεται κρατική εγγύηση θα εκτελούνται σωστά, με την χρηματοδότηση των πληρωμών αυτών να λαμβάνει χώρα μέσω της κεντρικής τράπεζας.

Μετά τη λήψη αυτών των μέτρων, το σύστημα πληρωμών θα ήταν ασφαλές. Σε περίπτωση πτώχευσης, το ηλεκτρονικό σύστημα μιας τράπεζας δεν θα έκλεινε απλά, οι υπάλληλοι της δεν θα απολύονταν αμέσως, και οι πράξεις πληρωμών δεν θα κατέρρεαν. Θα αποτρεπόταν και ο πανικός αφού θα υπήρχαν οι επίσημες κρατικές εγγυήσεις ότι οι καταθέσεις θα παραμείνουν ανεπηρέαστες από την πτώχευση της τράπεζας. Έτσι και αλλιώς ακόμα και ένα απλό χαρτονόμισμα είναι χρήμα μόνο και μόνο επειδή το λέει το κράτος, και ως εκ τούτου δεν είναι διαφορετικό από τις καταθέσεις, το οποίο σημαίνει ότι οι καταθέτες δεν έχουν κανένα πλεονέκτημα από τη διακράτηση μετρητών. Έτσι, δεν θα υπήρχε ανάγκη για αναλήψεις πανικού στις τράπεζες.

Φυσικά, ο σκόπιμος περιορισμός των επιπτώσεων της πτώχευσης σε λογαριασμούς εκτός από αυτούς των ιδιωτικών καταθετών σημαίνει ότι η πτώχευση της τράπεζας Α θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώχευση την τράπεζα Β. Για την τράπεζα Β, επίσης, θα ίσχυε το ίδιο σενάριο εκκαθάρισης: οι καταθέσεις ταμιευτηρίου θα ήταν ασφαλείς, οι πληρωμές θα μπορούσαν να γίνουν, και τα δάνεια που θα είχαν χορηγηθεί σε μη χρηματοοικονομικές εταιρείες δεν θα ήταν ανάγκη να ανακληθούν.

Προφανώς, το φαινόμενο του ντόμινο δεν χρειάζεται να σταματήσει εκεί: η πτώχευση των τραπεζών Α και Β θα μπορούσε να συμπαρασύρει και μια τράπεζα Γ καθώς και άλλες τράπεζες. Πράγματι, ολόκληρο το υπερχρεωμένο αποθεματικό τραπεζικό υποσύστημα ίσως χρειαστεί να τεθεί υπό εκκαθάριση. Αλλά το σύστημα πληρωμών θα επιβιώσει.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει ένα θετικό ντόμινο, καθώς, και άλλα κράτη - για λόγους διεθνούς οικονομικής συνοχής – μπορεί να υιοθετήσουν παρόμοιες διαδικασίες για την ελεγχόμενη εκκαθάριση των αφερέγγυων τραπεζών τους. Ανύπαρκτα περιουσιακά στοιχεία θα εξαλειφθούν. Ένα μεγάλο μέρος του χρήματος και των πιστώσεων, που δημιουργήθηκε από το τίποτα από διατραπεζικές συναλλαγές και μόνο, και που τώρα θα αποκλείονται από τις επίσημες εγγυήσεις, για άλλη μια φορά δε θα αξίζουν τίποτα. Στη συνέχεια, οι πτωχευμένες, πρώην υπερχρεωμένες τράπεζες θα μπορούσαν να πωληθούν.

Είναι στο χέρι μας να εξαλείψουμε το ραγδαία αυξανόμενο χρέος του χρηματοπιστωτικού συστήματος και να δημιουργήσουμε μια νέα νομισματική τάξη που θα αντιστοιχεί στην ελεύθερη εφαρμογή αρχών και κράτους δικαίου, χωρίς να διακινδυνεύσει με κατάρρευση ολόκληρο το σύστημα πληρωμών. Το μόνο που απαιτείται για να αναβιώσει ο αποτελεσματικότερος έλεγχος των τραπεζών - στην Ευρώπη και αλλού - είναι η βούληση να αντισταθούμε στους εκβιασμούς από τις ίδιες τις τράπεζες...

Πηγή