Ρωσία – Τουρκία: Συμφώνησαν ότι διαφωνούν

Γράφει η Ελένα Τσερνιένκο

Προ ημερών, στην Τουρκία βρέθηκε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, κ. Σ. Λαβρόφ. Όλες οι πληροφορίες που «διαρρέουν» ρωσικοί διπλωματικοί κύκλοι για τις επαφές με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, κ. Νταβούτογλου, δείχνουν τη διάσταση απόψεων των δύο πλευρών, ειδικά για τη Συριακή κρίση

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ είχε στις 17 Απριλίου 2013 επαφές στην Κωνσταντινούπολη με τον Τούρκο ομόλογό του, Αχμέτ Νταβούτογλου. Μετά τη συνάντηση έδωσαν κοινή συνέντευξη Τύπου, όπου έδειχναν να μην υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών.Κι’ όμως, την ίδια ώρα που έκαναν δηλώσεις οι υπουργοί, γινόταν σαφές ότι οι απόψεις τους ειδικά για το θέμα της Συρίας, είναι ριζικά αντίθετες. Άλλωστε, η Τουρκία δεν έχει επιστρέψει ακόμα στη Ρωσία το φορτίο που κατασχέθηκε…

παράνομα από το αεροπλάνο, το οποίο είχε υποχρεωθεί από την Τουρκία σε αναγκαστική προσγείωση, πέρυσι, ενώ έκανε πτήση προς τη Δαμασκό.

Σκοπός των συνομιλιών ήταν η προετοιμασία της προγραμματισμένης για το Φθινόπωρο συνάντησης μεταξύ του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, και του Τούρκου πρωθυπουργού, Ταγίπ Ερντογάν, στο πλαίσιο του Συμβουλίου συνεργασίας σε ανώτατο επίπεδο. Με το πέρας των συνομιλιών, διάρκειας δύο ωρών, οι υπουργοί εξέδωσαν κοινή δήλωση στην οποία τόνισαν «με ικανοποίηση» την «απουσία διμερών προβλημάτων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας». Όπως προκύπτει από τη δήλωση, οι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών διευρύνονται, η στρατηγική συνεργασία στον ενεργειακό τομέα ενισχύεται, ενώ οι ανθρωπιστικής και πολιτιστικής φύσεως επαφές διευρύνονται.

Διαφορές για το Συριακό ζήτημα

Αν πιστέψει κανείς τη δήλωση, ανάμεσα σε Μόσχα και Άγκυρα βασιλεύει μια απόλυτη αρμονία σε σχέση με τα διεθνή θέματα, συμπεριλαμβανομένου και εκείνου της Συρίας. Στο έγγραφο αναφέρεται ότι οι δύο υπουργοί «εκφράζουν τη βαθιά ανησυχία τους για τους θανάτους, τις μαζικές καταστροφές και τον ανθρώπινο πόνο στη Συρία», και προτίθενται «να συνεχίσουν τη συνεργασία σε αντιστοιχία με το ανακοινωθέν της 30ης Ιουνίου 2012 (σ.σ. της Γενεύης) της “Ομάδας δράσης” για τη Συρία».

Ωστόσο, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε, αποδείχθηκε ότι οι πλευρές ερμηνεύουν διαφορετικά το συγκεκριμένο ανακοινωθέν. Σύμφωνα με τη Ρωσία, σε αυτό δεν υπάρχει κανένας υπαινιγμός ότι βασική προϋπόθεση για το ξεκίνημα του πολιτικού διαλόγου στη Συρία αποτελεί η παραίτηση του προέδρου Μπασάρ Άσαντ. Ο κ. Λαβρόφ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του, διότι «οι χώρες, οι οποίες ποντάρουν στον πόλεμο μέχρι την τελική νίκη, δημιουργούν τεχνητά εμπόδια στην πορεία των διαπραγματεύσεων, προβάλλοντας ως προϋπόθεση την αλλαγή του καθεστώτος». Αυτό, σύμφωνα με τον ρώσο υπουργό, «είναι απολύτως εκτός πραγματικότητας».

«Η επιλογή είναι πολύ απλή», συνέχισε ο κ. Λαβρόφ, διευκρινίζοντας, ότι «αν προτεραιότητα αποτελεί ο τερματισμός της σύγκρουσης, τότε πρέπει να υποχρεωθούν όλοι όσοι πολεμούν εκεί, να σταματήσουν να το πράττουν χωρίς οποιουσδήποτε προκαταβολικούς όρους, και να πειστούν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Εάν δε, προτεραιότητα είναι η αποχώρηση του Άσαντ, τότε ελλείψει της αντικειμενικής δυνατότητας να το κάνουν, το τίμημα θα είναι οι ζωές όλο και περισσότερων ζωών απλών Συρίων».

Ο κ.Νταβούτογλου, όμως, φαίνεται να έχει διαφορετική άποψη. Όπως δήλωσε, «η κρίση στη Συρία είναι αποτέλεσμα της βίας που επιδεικνύει το καθεστώς Άσαντ απέναντι στο λαό του». Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας ανέφερε ότι η Άγκυρα «από την αρχή της συριακής κρίσης, προέτρεπε και προειδοποιούσε προσωπικά τον Άσαντ και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός του, να σταματήσουν τη βία σε βάρος του συριακού λαού», αλλά οι προσπάθειες αυτές αποδείχθηκαν μάταιες. Όπως δήλωσε, «δυστυχώς η κρίση δεν είναι δυνατόν να επιλυθεί με πολιτικές και διπλωματικές μεθόδους».

Κεκλεισμένων των θυρών

Σύμφωνα με ρωσική διπλωματική πηγή, στη συνομιλία κεκλεισμένων των θυρών ο Αχμέτ Νταβούτογλου κάλεσε τον Σεργκέι Λαβρόφ να συμφωνήσουν για τα ενδεχόμενα μέτρα σε περίπτωση που ο πολιτικός διάλογος στη Συρία καταλήξει σε αποτυχία. Ωστόσο, ο επικεφαλής του ρωσικού ΥΠΕΞ αντέτεινε ότι, καταρχάς, θα ήταν καλό να ξεκινήσει αυτός ο διάλογος, και μόνο στη συνέχεια να ακολουθήσει η επεξεργασία των μέτρων, ανάλογα με τα αποτελέσματά του».

Οι διαφωνίες στο θέμα της Συρίας είχαν προκαλέσει το περασμένο φθινόπωρο σοβαρές αναταράξεις στις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας, ύστερα από τον εξαναγκασμό από δύο τουρκικά μαχητικά F-16, του επιβατικού αεροπλάνου της SyrianAir που εκτελούσε το δρομολόγιο Μόσχας-Δαμασκού, να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο της Άγκυρας. Οι τουρκικές αρχές είχαν ανακοινώσει ότι στο σκάφος βρέθηκαν πυρομαχικά. Στην πραγματικότητα όμως, στο χώρο αποσκευών του αεροπλάνου βρίσκονταν μόνο 12 κιβώτια με τεχνικά εξαρτήματα για τα συριακά ραντάρ, καθώς και το έντυπο υλικό που τα συνόδευε.

Κατόπιν, οι τουρκικές αρχές παραδέχτηκαν το λάθος, αλλά το φορτίο δεν το έχουν επιστρέψει. Όπως ανέφερε ρωσική διπλωματική πηγή, η Ρωσία έχει στείλει ήδη αρκετές ρηματικές διακοινώσεις στην Άγκυρα, με τις οποίες ζητά την επιστροφή του φορτίου. Το ίδιο έχει κάνει και η Δαμασκός. Ωστόσο, η τουρκική πλευρά δεν έχει ικανοποιήσει τα αιτήματα και το συγκεκριμένο ζήτημα εξακολουθεί να εκκρεμεί.

Πηγή